اعداد به روسی با تلفظ فارسی

یادگیری اعداد و نحوه شمارش آن‌ها، جزء مباحث جدانشدنی در آموزش زبان روسی سطح a1 است. اهمیت اعداد در زبان غیر قابل انکار است؛ زیرا کاربردهای زیادی دارد؛ برای بیان تاریخ و روز و ساعت گرفته تا در هنگام خرید و فروش و حساب‌وکتاب! پس تسلط کافی به این مبحث بسیار لازم و ضروری است.

مبحث اعداد در هر زبانی چالش‌­ها و پیچیدگی­‌های خاص خودش را دارد و زبان روسی هم از این قاعده مستثنی نیست؛ اما به جرات می‌­توان گفت چالش­‌های یادگیری اعداد در زبان روسی در مقایسه با سایر زبان‌­ها، مثلا زبان فرانسه یا زبان آلمانی کمتر است. در ادامه درس های آموزش رایگان زبان روسی با اعداد در زبان روسی آشنا می­‌شوید.

شکل اعداد روسی

اعداد در زبان روسی مثل هر زبان دیگری دارای اشکال و انواع گوناگونی هستند. اعداد در زبان روسی به چند دسته تقسیم می‌شوند؛ اعداد اصلی، اعداد ترتیبی، اعداد اعشاری، اعداد کسری، اعداد مرکب، اعداد جمعی و….که هر کدام نحوه کاربرد، قواعد و گرامر مخصوص به خود را دارند. پرکاربردترین شکل اعداد در روسی، اعداد شمارشی اصلی و اعداد ترتیبی است که با تسلط کامل بر آن‌­ها می­‌توانید از پس بیان و درک نوددرصد موقعیت‌­ها بربیایید.

منظور از اعداد اصلی همان یک، دو، سه، چهار، پنچ و الی آخر است که موقع شمارش یا مشخص کردن تعداد یا بیان قیمت و… غیره استفاده می‌­شود. منظور از اعداد ترتیبی نیز همان اولین، دومین، سومین، چهارمین، پنجمین و الی آخر است که به جایگاه فرد یا شیء در یک لیست یا گروه اشاره دارد و گاهی هم برای بیان اندازه و سایز و سایر مواردی از این دست استفاده می‌شود.

نکته مهم درباره اعداد در زبان روسی این است که ما در این جا فعلا و صرفا با اعداد، در حالت صرفی فاعلی آشنا می‌­شویم. به این معنی که هرکدام از این اعداد اصلی یا ترتیبی می‌­توانند در حالت­‌های صرفی مختلف صرف شوند و شکل متفاوتی به خود بگیرند.

(مثلا عدد шесть (شش) که در حالت­‌های صرفی دیگر به шести ،шестью و… تبدیل می‌­شود یا فرم ترتیبی آن یعنی шестой (ششمین) که در مواردی تبدیل به шестого یا шестому و… می­‌شود). اما تاکید می­‌کنیم که این قضیه فعلا و در حال حاضر موضوع صحبت ما نیست.

درس پیشنهادی ما برای مطالعه: الفبای زبان روسی

آموزش اعداد در زبان روسی

همان‌طورکه در بالا اشاره کردیم، در زبان روسی اعداد انواع مختلفی دارند. در مرحله اول آموزش یا به عبارتی یادگیری اعداد، بهتر است با پرکاربرترین نوع اعداد یعنی ابتدا اعداد اصلی و سپس اعداد ترتیبی شروع کرد.

در این پست هم ابتدا اعداد اصلی به‌صورت دسته­‌بندی­‌های جداگانه آورده شده و سپس به اعداد ترتیبی پرداخته‌ایم . درباره سایر انواع اعداد، مثل اعداد اعشاری، کسری یا جمعی در سطوح پیشرفته‌تر آموزشی صحبت می‌­شود.

اعداد اصلی در زبان روسی اعداد صفر تا 10 در جدول زیر اعداد اصلی صفر تا 10 به‌ترتیب به‌همراه نحوه تلفظشان آمده است. به‌جز عدد 3 که تلفظی مشابه عدد 3 در زبان انگلیسی دارد، سایر اعداد اصلی روسی، قطعا برای شما جدید و متفاوت خواهد بود و آهنگ متفاوتی نسبت به اعداد در سایر زبان­‌ها به‌خصوص زبان­ انگلیسی دارند. به جدول زیر دقت کنید:

اگر می‌خواهید در یک دوره حرفه‌ای زبان روسی شرکت کنید، نگاهی به دوره زبان روسی ما بیندازید.

نکته مهم درباره عدد یک:

عدد یک دارای 4 فرم یا شکل است که نشان می‌دهد برای جنس مذکر و مونث و خنثی باهم متفاوت است. به جدول زیر توجه کنید:

به عبارت دیگر عدد یک دارای جنس است. به این معنی که متناسب با اسمی که جلوی آن قرار می‌­گیرد، شکل­‌های متفاوتی پیدا می‌­کند. در درس جنسیت اسامی در زبان روسی قبل درباره جنس اسامی (مذکر، مونث و خنثی) و مفرد یا جمع بودن آن­‌ها صحبت کردیم و پیشنهاد می‌کنیم به این درس نگاهی بیندازید.

به عبارت دیگر مثلا اگر یک اسم مفرد مذکر بخواهد جلوی عدد یک قرار بگیرد، باید از فرم مفرد مذکر عدد یک یعنی один استفاده کنیم. برای روشن شدن موضوع به مثال‌­های زیر دقت کنید.

نکته درباره عدد 2 (два)

عدد 2 نیز دارای دو فرم یا شکل است. جدول زیر را ببنید:

در اینجا نیز همه آنچه که درباره عدد یک گفتیم، صدق می­‌کند؛ با این تفاوت که قضیه ساده­‌تر می‌­شود؛ یعنی اگر یک اسم مفرد مونث، جلوی عدد 2 قرار بگیرد، باید از فرم двЕ استفاده کنیم. در سایر موارد یعنی در حالتی که اسم مفرد مذکر یا مفرد خنثی یا جمع باشد، فرم двА به کار برده می‌­شود. مثال‌های زیر را ببینید:

ازآنجایی‌که کلمه страна به‌معنی کشور به حرف а ختم شده است، پس یک اسم مونث محسوب می­‌شود. درنتیجه وقتی بخواهیم بگوییم دو کشور، باید از فرم مفرد مونث عدد دو یعنی двЕ استفاده کنیم. اینکه چرا انتهای کلمه страна در این ترکیب تغییر کرده است، بحث دیگری است که در پست­های مربوط به حالت­‌های صرفی، بیشتر به آن خواهیم پرداخت.

مواردی که درباره عدد یک و دو گفته شد سایر اعداد وجود ندارد. به بیان دیگر سایر اعداد اصلی در حالت فاعلی فقط یک شکل یا یک فرم دارند. حالا که اعداد اصلی یک رقمی گفته شد، به سراغ اعداد اصلی دو رقمی می‌­رویم. برای یادگیری راحت‌­تر، این اعداد به فرم زیر دسته‌­بندی می­‌شوند.

اعداد 11 تا 20 در زبان روسی

برای ساخت اعداد اصلی 11 تا 20 تنها کافی است به انتهای عدد مشابه یک رقمی آن надцать- اضافه کنیم. البته باید به فرم دیکته اعداد توجه کرد؛ مثلا حذف شدن ь- (علامت نرم­‌کننده) از انتهای اعداد 5 تا 9. به جدول زیر و نحوه تلفظ اعداد به فارسی، دقت کنید:

اعداد 20 تا 99 در زبان روسی

در ادامه برای یادگیری بهتر، اعداد دو رقمی به‌صورت ده تا ده تا در جدول زیر به‌همراه نحوه تلفظ آن­‌ها آورده شده است. عدد ده، بیست، سی تقریبا یک آهنگ دارند. عدد چهل کاملا متفاوت است، اعداد پنجاه تا 90 اما مشابه هستند. به جدول زیر توجه کنید:

اعداد 100 تا 999 در زبان روسی

در جدول زیر اعداد به‌صورت صد تا صد تا به همراه تلفظشان در فارسی، آمده­‌اند. عدد سیصد و چهارصد تقریبا هم‌آهنگ هستند و اعداد پانصد تا نهصد پایانه сот- می‌­گیرند. به جدول زیر دقت کنید:

اعداد هزار، میلیون و میلیارد در زبان روسی

اعداد هزار тысяча ، میلیون миллион و میلیارد миллиард در زبان روسی مثل یک اسم رفتار می­‌کنند؛ یعنی دارای جنس (مذکر یا مونث) هستند. بر همین اساس پایانه آن‌­ها، متناسب با جنسشان تغییر می‌­کند (درباره مدل این تغییرات به‌طور مفصل در پست مربوط به حالت صرفی شماره 2 توضیح می‌دهیم).

عدد هزار (тысяча) از آنجایی‌که در به حرف а ختم شده است، پس به‌عنوان یک اسم مونث محسوب می‌­شود. درنتیجه همان‌طورکه در ابتدای این درس گفتیم، برای گفتن یک هزار باید از فرم مونث عدد یک یعنی одна در کنار کلمه тысяча و برای دو هزار نیز از فرم مونث عدد دو یعنی двЕ در کنار کلمه هزار، استفاده کنیم.

برای گفتن اعداد از پنج هزار به بالا تنها کافی است رقم هزارگان و بعد کلمه тысяч را به کار ببریم و این الگو تا انتها ادامه پیدا می‌­کند.

به جدول زیر دقت کنید:

عدد میلیون (миллион) در انتها به یک حرف بی­­صدا ختم شده است؛ پس جنس آن مذکر است. درنتیجه برای گفتن عدد یک میلیون، از فرم مذکر عدد یک یعنی один در کنار کلمه миллион استفاده می­‌کنیم و برای عدد دو میلیون هم به‌صورت خیلی ساده، فرم مذکر عدد دو یعنی двА را در کنار کلمه миллиона به کار می­‌بریم.

برای گفتن اعداد از پنج میلیون به بالا نیز باید عدد میلیون­گان را در کنار کلمه миллионов بگذاریم و این الگو تا انتها ادامه پیدا می‌­کند. به جدول زیر و نیز نحوه تلفظ اعداد، دقت کنید:

عدد میلیارد (миллиард) هم مثل عدد میلیون، در انتها به یک حرف بی­­صدا ختم شده است؛ پس درنتیجه جنس آن مذکر است؛ بنابراین برای گفتن عدد یک میلیارد، از فرم مذکر عدد یک یعنی один در کنار کلمه миллиард استفاده می‌­کنیم و برای عدد دو میلیارد هم فرم مذکر عدد دو یعنی двА را در کنار کلمه миллиарда به کار می‌­بریم.

برای گفتن اعداد از پنج میلیارد به بالا نیز باید عدد میلیارد­گان را در کنار کلمه миллиардов بگذاریم و این الگو نیز تا انتها ادامه پیدا می‌­کند. به جدول زیر و نحوه تلفظ اعداد، دقت کنید:

نکته: حتما تغییراتی که در انتهای کلمات тысяча (هزار)، миллион (میلیون) و миллиард (میلیارد) رخ می‌­دهد، نظر شما را به خود جلب کرده است. اینکه چرا مشخصا انتهای این کلمات به شکلی که در جدول‌های بالا آورده‌ایم، تغییر پیدا می­‌کند، بحثی هست که مفصلا درباره آن در حالت صرفی شماره 2 صحبت می‌­کنیم. به مثال­‌های زیر توجه کنید:

نحوه شمارش اعداد روسی

همان‌طورکه مشخص است، برای شمارش، از اعداد اصلی استفاده می‌­شود. Один, два, три, четыре, … (یک، دو، سه، چهار،… ) اما نکته اصلی در اینجاست که موقع شمارش، دیگر لازم نیست فکر کنید که کدام فرم عدد یک یا کدام شکل عدد دو را استفاده کنید! موقع شمارش، برای عدد یک، فرم Один و برای عدد دو، از شکل два استفاده می‌­شود.

حالتی را تصور کنید که می‌­خواهیم یک دوست را سورپرایز کنیم و از او می‌­خواهیم تا 5 بشمارد و سپس چشم­هایش را باز کند. در این حالت دوست ما به این شکل شروع به شمردن می­‌کند: Один, два, три, четыре, пять! (یک، دو، سه، چهار، پنج).

اعداد ترتیبی در زبان روسی

تا اینجا درباره اعداد اصلی صحبت کردیم. حالا در ادامه به اعداد ترتیبی می‌­پردازیم که بسیار در زبان پرکاربرد هستند. اعداد ترتیبی، همان اعدادی هستند که در فارسی به‌صورت اولین، دومین، سومین و… استفاده می­‌شوند و برای نشان دادن ترتیب و چندمین، به کار می‌­روند.

در زبان روسی اعداد ترتیبی همه از اعداد اصلی ساخته می‌­شوند. به این صورت که کافی است به انتهای عدد اصلی، پایانه صفتی اضافه کرد. اکثر اعداد ترتیبی روسی پایانه صفتی ый- می‌­گیرند و تنها تعدادی از آن‌­ها پایانه صفتی ой- دارند.

ازآنجایی‌که اعداد ترتیبی، پایانه صفتی دارند، پس همه قوانین گرامری که درباره صفت در زبان روسی گفته شده است، درباره اعداد ترتیبی نیز صدق می‌­کند. این قواعد را در درس‌های بعدی آموزش می‌دهیم؛ پس فعلا تنها لازم است با شکل اعداد ترتیبی آشنا ­شوید و آن‌­ها را حفظ ­کنید.

اعداد ترتیبی به‌طورکلی به سه دسته ساده (простые)، پیچیده (сложные) و مرکب (составные) تقسیم ­بندی می­‌شوند.

• منظور از اعداد ترتیبی ساده (простые) آن است که این اعداد از یک ریشه ساخته شده‌­اند؛ مثل пятый (پنجمین) که از ریشه пять (پنج) ساخته شده است و یا восьмой (هشتمین) که از ریشه восемь (هشت) ساخته شده است.

• اعداد ترتیبی پیچیده (сложные) اعدادی هستند که از یک عدد اصلی با ریشه پیچیده ساخته شده‌­اند. مثل одиннадцатый (یازدهمین) که از ریشه پیچیده одиннадцать (یازده) ساخته شده یا шестисотый (ششصدمین) که از ریشه پیچیده шестьсот (ششصد) ساخته شده است.

با این مثال‌­ها تفاوت اعداد ترتیبی ساده و پیچیده آشکار شد. در ادامه، جدول اعداد ترتیبی به همراه فرم اصلی اعداد که درواقع اعداد ترتیبی از آن‌­ها ساخته شده­‌اند، به تفکیک آورده شده است. به جدول زیر که پرکاربردترین اعداد ترتیبی به همراه نحوه تلفظ آن­‌ها را شامل می‌­شود، دقت کنید:

در ادامه اعداد ترتیبی 11 تا 20 یعنی یازدهمین تا بیستمین به همراه نحوه تلفظ آن­‌ها، در جدول زیر ذکر شده است:

حالا نوبت به اعداد دو رقمی ترتیبی می‌­رسد که برای یادگیری بهتر به‌صورت ده تا ده و به‌همراه تلفظ آن‌­ها در جدول نیز قرار داده شده است.

و درنهایت اعداد سه‌رقمی ترتیبی که با وجود کاربرد کمترشان، لازم است آن‌ها را حفظ کنید. به جدول زیر و نحوه تلفظ اعداد دقت کنید:

شاید خیلی کم پیش بیاید که بخواهید کلمه یک میلیاردمین را استفاده کنید؛ اما بد نیست با مدل و شکل ساختاری آن آشنا باشید. به جدول زیر و نحوه تلفظ اعداد دقت کنید:

اعداد ترتیبی مرکب

عداد ترتیبی مرکب درواقع به عباراتی گفته می‌­شود که در آن چند عدد مجزا شامل اعداد اصلی و اعداد ترتیبی (چه فرم ساده چه فرم پیچیده) در کنار هم آمده باشند. دانستن این نکته بسیار مهم است که در عبارات به اصطلاح «اعداد ترتیبی مرکب» تنها آخرین جز عدد به‌صورت ترتیبی بیان­ می‌­شود و باقی اعداد همه به‌صورت اصلی می‌­آیند. در زبان فارسی نیز به همین صورت است.

برای روشن شدن موضوع به مثال‌­های زیر توجه کنید.

جمع‌بندی

در این پست درباره اعداد در زبان روسی صحبت کردیم و گفتیم اعداد به انواع مختلفی تقسیم­ بندی می‌­شوند. در اینجا با پرکاربردترین دسته آن‌­ها یعنی اعداد اصلی و اعداد ترتیبی آشنا شدیم. برای یادگیری آسان­تر اعداد، آن­‌ها را ده تا ده تا یا صدتا صد تا جدا کردیم و به‌تفکیک در جدول‌­های مربوطه قرار دادیم. یکی از بزرگ­ترین تفاوت­‌های اعداد در زبان روسی با سایر زبان‌­ها، وجود چندین فرم برای عدد یک یعنی один, одна, одно, одни و نیز وجود دو فرم برای عدد دو یعنی два و две است.

همچنین دیدیم که در اعداد هزار тысяча ، میلیون миллион و میلیارد миллиард ، پایانه این اعداد متناسب با عددی که در ابتدای آن‌­ها بیاید، می­تواند تغییر شکل پیدا کند؛ مثلا пять тысяч (پنج هزار) یا четыре миллиарда (چهار میلیارد). در ادامه مطلب درباره اعداد ترتیبی صحبت کردیم. گفتیم که اعداد ترتیبی خودشان به سه دسته ساده (простые)، پیچیده (сложные) و مرکب (составные) تقسیم ­بندی می‌­شوند.

نکته جالب توجه درباره اعداد ترتیبی این بود که این اعداد در انتها پایانه صفتی دارند و عملا شکل یک صفت هستند. شاید در محاوره پرکاربردترین اعداد ترتیبی، اعداد ترتیبی یک تا 10 باشند؛ اما در هر صورت، آشنایی و یادگیری فرم ترتیبی همه اعداد، چه دو رقمی و چه بیشتر قطعا خالی از فایده نخواهد بود.